ترکیبات شیمیایی، خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی اسانس گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgar ssp. gracile) در محیط آزمایشگاهی

سابقه و هدف: امروزه در راستای بهبود کیفیت بهداشتی و کاهش خطرات ناشی از نگهدارنده های شیمیایی در صنعت غذا نظر محققان به سوی استفاده از ترکیبات طبیعی به ویژه اسانس های گیاهی که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی بالایی دارند جلب شده است، با توجه به بالابودن خطرات ناشی از باکتری های اشرشیاکلی و لیستریامونوسایتوژنز در مواد غذایی، در این مطالعه ویژگی های ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی اسانس مرزنجوش بخارایی در محیط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی، گیاه مرزنجوش از کردستان تهیه و پس از خشک کردن و اسانس گیری توسط کلونجر، اجزای اسانس با استفاده از دستگاه GC-MS مورد شناسایی قرار گرفت. سویه ها از آزمایشگاه باکتری شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز تهیه شد. جهت تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی از غلظت های متوالی اسانس (۱۰، ۵، ۲/۵، ۱/۲۵، ۰/۶۲۵ و ۰/۳۱۲ درصد) استفاده گردید، حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی با استفاده از روش میکرودایلوشن تعیین گردید. خاصیت آنتی اکسیدانی با استفاده از روش DPPH و سنجش مواد فنولیک تام توسط واکنشگر فولین سیوکالتو انجام گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیز دستگاه GC-MS کارواکرول (%۴۹/۳۳) دارای بیشترین جزء ترکیبات اسانس مورد نظر بود. MIC و MBC اسانس بر روی باکتری اشرشیاکلی به ترتیب برابر با ۱/۲۵ و ۲/۵ درصد و برای باکتری لیستریامونوسایتوژنز به ترتیب ۰/۶۲۵ و ۱/۲۵ درصد به دست آمد. همچنین ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی برابر با ۰/۰۳±۱۲/۴۵ میکروگرم بر میلی لیتر و محتوی فنل اندازه گیری شده ۴/۲۳±۳۹/۱۱ میلی گرم اسید گالیک در گرم اسانس ارزیابی شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که اسانس مرزنجوش خاصیت آنتی اکسیدانی از خود نشان داد، همچنین این اسانس بر روی هر دو باکتری خاصیت مهاری داشته و لیستریا مونوسایتوژنز نسبت به اشرشیاکلی در برابر این اسانس مقاومت کمتری داشت.